اندیشیدن

بسمه تعالی

تا به حال به شباهت های تفکر انسان و دستگاه هاضمه فکر کرده اید؟

یکی از این شباهت ها همان است که در تفسیر آیه ی 24 سوره ی مبارکه عبس به آن اشاره می شود و نگاه به طعام را فراتر از طعام جسم و روح در نظر می گیرند. اما شباهت ها به همین جا ختم نمی شود. وقتی ذهن انسان با مواد خامی که می گیرد شروع به تفکر می کند با شرایطی شبیه دستگاه هاضمه مواجه است، مثلا آفت های اندیشیدن هم گاهی شبیه آفات هضم غذاست. شما حتی اگر در انتخاب غذا به اندازه کافی دقت کرده باشید، اما توصیه های لازم را برای خوردن آن در نظر نگیرید با مشکل مواجه می شوید. آیا تا به حال به خا طر عجله در خوردن دچار دل درد شده اید؟ یا شنیده اید که غذا خوردن در حالت غم و ناراحتی غذای نوش جانتان را تا سر حد یک نیش مهلک، خطرناک می کند؟ موارد تاثیر شرایط بیرونی و روانی انسان بر هضم غذا بی شک بیشتر از آن چیزی است که علم متوجه اش شده، اما یک چیز برای همه مسلم است و آن این که برای سالم ماندن از سوءهاضمه لازم است این فرایند خودکار و درونی را از قید مزاحمت ها و محرک ها آزاد سازیم و شرایطی نرمال و استاندارد را چه در حین غذا خوردن و چه پس از آن برایش فراهم کنیم. این دقیقا وظیفه ای است که انسان ها در برابر ذهن خود هم دارند.

پس از این که قرن ها و سال ها بر طبل آزادی اندیشه کوبیده شده لازم است به آزادانه اندیشیدن رو بیاوریم. اندیشه ی انسان بر اساس فطرت پاک و خدایی، مسیری روشن و استاندارد را برای رسیدن به نتیجه در پیش رو دارد، اما انسان اضافه بر اندیشه ی خود دارای علاقه ها  و کشش های دیگر هم هست. کشش هایی که از سازمان عقل فراری اند و دوست دارند هیچ چیز جلوگیرشان نباشد. ظاهر قضیه این است که عقل و هوس ها از هم جدایند و کسی که بخواهد بر اساس عقل و منطق خود عمل کند هر چه هم درگیر تمایلات و هوس ها باشد می تواند نتیجه ی عاقلانه ی مطلوبی از تفکر خود درباره ی مسائل بگیرد، اما داستان به این سادگی ها نیست. وقتی به هوس ها و کشش ها میدان داده شد و ذهن از جلوه گری های این علاقه ها پر شد، به طرزی موزیانه و ناملموس بر مسیر تصمیم گیری های عقل هم تاثیر می گذارد. درست مثل دستگاه هاضمه ای که از عاطفه ی فرد هم تاثیر می گیرد و به خطا می رود، یا درست مثل قطب نمایی که در نزدیکی اش آهن ربایی قرار دارد. تا انسان کشش هایش را تعدیل نکند نمی تواند به دو دو تا چهار تای خود هم مطمئن باشد. شاید با این مثال ها دلیل اختلاف نظرهای شدید انسان ها و نتیجه گیری های متناقض از مقدمات یکسان، حتی انسان هایی در شرایط به ظاهر یکسان، معلوم شود.

امام علی علیه السلام:

در روزهایی که مهلت دارید و اجل فرا نرسیده، اگر اهل کارید به کار برخیزید و از فراغ خود پیش از رسیدن گرفتاری بهره گیرید و پیش از آنکه راه نفس کشیدن بسته شود تنفس کنید.

  - کسی که آبشخور گوارایی بیابد و آن را غنیمت نشمرد، باشد که در تشنگی آن را بجوید و نیابد.

  - دیروزت از دست رفته، فردایت مشکوک است و امروزت مغتنم، پس در بهره برداری از فرصت ممکن شتاب کن و از اطمینان کردن به روزگار بپرهیز.                                                

الحیاة ج1 ص 568

ارسال شده توسط جناب آقای رضوی- مرکز اسلامی کوریچیبا.